Kifid KennisBagage gestolen, maar verzekeraar weigert uitkering
Geplaatst op
24 juli 2020De situatie
U bent met vakantie of op reis en uw bagage wordt gestolen. De verzekeraar weigert echter om de schade aan u uit te keren omdat de verzekeraar vindt dat u zich niet heeft gehouden aan de bepalingen uit de reisverzekering en uw schade dus niet is gedekt. U wilt weten wat u hiertegen bij Kifid kunt ondernemen.
De algemene regel
Over het algemeen gaat het in deze zaken over de normale voorzichtigheid: de verzekeraar verwacht dat u goed op uw spullen let. Hoever deze voorzichtigheid reikt, hangt enerzijds af van de precieze verzekeringsvoorwaarden die op de polis van toepassing zijn en anderzijds van de specifieke omstandigheden van het geval, zoals de waarde van de bagage en de situatie ter plaatse. In de verzekeringsvoorwaarden zijn vaak ook nadere regels gesteld met betrekking tot het opbergen van bagage in een motorvoertuig.
Vijf voorbeelden
Een vrouw is met haar moeder en zus op vakantie op Ibiza. Zij nemen een taxi naar het vliegveld om terug te reizen naar Nederland. Na het uitstappen betaalt de vrouw de chauffeur en pas als die wegrijdt, realiseert ze zich dat er nog een groot formaat handtas in de taxi staat met daarin luxe merkartikelen ter waarde van 3500 euro: die tas heeft de chauffeur niet uitgeladen. De verzekeraar weigert uit te keren: de vrouw is onvoldoende voorzichtig geweest.
De Geschillencommissie oordeelt dat bij de normale voorzichtigheid van belang zijn, de aard van de verzekering, de exacte inhoud van de overeengekomen voorwaarden, de aard van de omgeving, hoeveel mensen er in de (directe) omgeving van de bagage stonden, wat de afstand tot de bagage was, alternatieve maatregelen die genomen hadden kunnen worden, omstandigheden waardoor de aandacht van de consument was afgeleid en de waarde van de bagage.
De vrouw had in dit geval een afweging gemaakt om bepaalde waardevolle spullen in een heuptasje te dragen en de overige waardevolle spullen in een tas te vervoeren. De tas stond tijdens de taxirit zichtbaar achterin. Pas bij het afrekenen heeft ze het zicht op haar tas verloren. Het heeft er verder alle schijn van dat sprake is geweest van een doelbewuste actie van de taxichauffeur. Gezien het zeer korte tijdsbestek waarbinnen het incident zich afspeelde, vindt de Geschillencommissie dat niet kan worden gezegd dat de vrouw niet goed op haar spullen heeft gelet, maar dat hooguit sprake was van een moment van onbedachtzaamheid. Daarbij is van belang dat een reisverzekering nu juist ook wordt afgesloten met het oog op dit soort min of meer ongelukkige voorvallen. De vrouw krijgt gelijk: de schade moet vergoed worden. (GC 2019-581)
Een vrouw eet een hapje in een Duits wegrestaurant. Haar rugzak met daarin onder meer geld en medische spullen hangt over de rugleuning van haar stoel. Na drie kwartier ontdekt ze dat de rugzak is verdwenen. De verzekeraar wijst haar claim af omdat de vrouw niet voorzichtig genoeg is geweest. In de verzekeringsvoorwaarden staat: Geen aanspraak op schadevergoeding bestaat indien u niet ten minste de normale voorzichtigheid in acht hebt genomen ter voorkoming van verlies, diefstal of beschadiging van de bagage en reisdocumenten
.
De Geschillencommissie is het in dit geval met de verzekeraar eens. Daarbij spelen diverse factoren een rol. De vrouw had gezien het formaat van de rugtas betere alternatieven om de tas te plaatsen, er zaten waardevolle en medische spullen in de tas, het was een drukke plek waar veel mensen langsliepen en zij heeft gedurende drie kwartier niet naar de tas gekeken omdat zij met haar telefoon bezig was. Gelet op alle omstandigheden kan geen sprake zijn van een ‘moment van onbedachtzaamheid’. (GC 2019-841)
Tijdens een reis wordt de backpack van een man gestolen wanneer hij uitrust in een paviljoen. Hij heeft de backpack met daarin onder andere kleding, een camera en een laptop naast zich gezet, de grote rugzak leunde als het ware tegen de tafel. Op enig moment bemerkt de man dat zijn rugzak is verdwenen. De verzekeraar wijst de claim af. In de voorwaarden staat namelijk in een aangescherpte voorzichtigheidsnorm dat continue lijfelijk dan wel direct, op korte afstand oogcontact nodig is met kostbare voorwerpen. De consument is het daar niet mee eens. Voor de zware backpack had hij geen alternatief en bovendien heeft hij de tas bijna continu in het oog gehouden.
De Geschillencommissie merkt op dat er nu feitelijk twee normen gelden: de normale voorzichtigheidsnorm voor de niet-kostbare spullen in de backpack en de aangescherpte norm voor de kostbare spullen in de backpack. Wat betreft de kostbare spullen krijgt de verzekeraar gelijk. Er is geen continu lijfelijk dan wel direct, op korte afstand oogcontact met de backpack geweest en de man werd ook niet afgeleid waardoor er niet kan worden gesproken van een moment van onbedachtzaamheid. Echter: de niet-kostbare spullen moet de verzekeraar wél vergoeden, hiervoor geldt de ‘normale’ voorzichtigheidsnorm en was geen continu lijfelijk contact nodig. (GC 2019-615)
Tijdens een rondreis met een huurauto parkeren twee reizigers hun huurauto om een uitstapje te maken. Bij terugkomst is er ingebroken en zijn twee tassen met de daarbij behorende inhoud gestolen. De verzekeraar wil de schade niet vergoeden. U had de bagage niet afgedekt met een vaste hoedenplank of rolhoes. Bij de diefstal zijn de koffers vanuit de kofferbak naar de achterbank getrokken. Bij een auto met een derde of vijfde deur moet de kofferruimte met een hoedenplank of rolhoes afgedekt zijn.
De bepaling waarnaar de verzekeraar verwijst is in de voorwaarden opgenomen. De consument is het hier niet mee eens en wijst er op dat het voertuig wel geblindeerde ramen had en dat een eventuele hoedenplank helemaal niet zichtbaar was. Bovendien is een huurauto voor criminelen simpel te herkennen. Dit verweer helpt de klant niet. De Geschillencommissie stelt dat de verzekeraar de grenzen mag omschrijven waarbinnen hij dekking wil verlenen. (GC 2018-728)
Een gezin op vakantie overnacht in een hotel. Zij nemen waardevolle en belangrijke spullen mee uit de auto, zoals laptop, camera’s, telefoons, paspoorten. De auto staat op het parkeerterrein van het hotel, naast andere auto’s en bij verlichting. De volgende ochtend blijkt dat het slot van het bestuurdersportier is geforceerd en dat er spullen uit de auto zijn gestolen. De verzekeraar weigert de schade te vergoeden, omdat de klant de bagage mee had kunnen nemen naar de hotelkamer. In de voorwaarden staat namelijk: Zijn persoonlijke bezittingen ook verzekerd als ze in een motorrijtuig liggen? Ja, als een verzekerde de zaken op dat moment niet op een andere veilige plek kan opbergen.
De bagage had in dit geval op een andere veilige plek kunnen worden opgeborgen, vindt de verzekeraar. De klant verweert zich door te stellen dat het om bagage van een gezin van vier personen voor een kampeervakantie van twee weken ging. De omvang was dusdanig dat de bagage niet in de hotelkamer, waar ook het gezin moest overnachten, kon liggen. Toch geeft de Geschillencommissie de verzekeraar gelijk. Volgens de Geschillencommissie is niet aangetoond dat het niet mogelijk was de bagage in de hotelkamer of een bagageruimte van het hotel – waarover doorgaans ieder hotel beschikt – neer te zetten. Ook stelt de Geschillencommissie dat de verzekeringsvoorwaarden als uitgangspunt gelden. De bezittingen in een motorrijtuig zijn alleen verzekerd indien deze niet op een andere veilige plek kunnen worden opgeborgen. De vraag is dus of die andere veilige plek aanwezig was. En dat was het geval. (GC 2018-694)
Uitleg
Een verzekeraar heeft een hoge mate van vrijheid in het stellen van voorwaarden waaronder hij dekking wil verlenen. Bedenk dat wanneer u een reisverzekering sluit, u akkoord gaat met die voorwaarden en dat u zich daaraan moet houden. Vaak staat de ‘normale voorzichtigheid’ daarin genoemd en worden nadere regels gesteld aan het opbergen van bagage in een motorvoertuig.
Voor bagage die uit een auto wordt gestolen gelden vaak zeer specifieke bepalingen. Verzekeraars willen dit hoge risico doorgaans alleen onder strikte voorwaarden verzekeren. Doorgaans geldt dat de bagage niet van buitenaf zichtbaar mag zijn en moet zijn opgeborgen in een afgesloten ruimte zoals een dashboardkastje of een met hoedenplank afgesloten kofferbak. Ook kan gelden dat de ‘meest veilige’ bewaarplek moet worden gekozen. Uit de uitspraken blijkt dat dergelijke strikte en uitvoerbare bepalingen strikt moeten worden nageleefd.
Hoever de verlangde normale voorzichtigheid reikt, hangt onder andere af van wat er precies in de voorwaarden staat. Sommige verzekeraars omschrijven heel nadrukkelijk wat er van de verzekerde verwacht wordt. Hoe strikter de voorwaarden zijn geformuleerd, hoe meer het aankomt op de vraag of aan die desbetreffende voorwaarde is voldaan. Bij een algemenere omschrijving zal in de regel meer plaats zijn voor het meewegen van de omstandigheden van het geval.
Voor kostbare spullen wordt de voorzichtigheidsnorm regelmatig extra aangescherpt. Dit kan ertoe leiden dat op één stuks bagage twee normen van toepassing zijn. De verzekeraar kan dan besluiten alleen de niet-kostbare spullen uit de bagage te vergoeden.
Kifid benadrukt in de uitspraken dat een verzekering nu juist wordt afgesloten voor momenten van onbedachtzaamheid en is er alert op dat niet juist die momenten van dekking worden uitgesloten.
Naast de voorwaarden, spelen de omstandigheden waarin de consument verkeerde toen het voorval gebeurde ook een grote rol om vast te stellen of een consument in een bepaalde situatie voorzichtig genoeg is geweest. Die omstandigheden zijn uiteraard in elke zaak anders. Maar er zijn wel enkele aanknopingspunten:
- Had u een redelijk alternatief? Of was de bagage bijvoorbeeld zo omvangrijk dat er maar één optie was om die te stallen?
- Welke afstand had u tot de bagage? Kon u de bagage goed in het oog houden?
- Heeft u heel even niet opgelet of lange tijd niet naar de spullen omgekeken en is dat een bewuste keuze geweest? Een moment van onbedachtzaamheid moet ook wel echt een moment zijn. Een goede indicatie hiervoor is dat u kortstondig werd afgeleid.
- Verkeerde u in een drukke, hectische omgeving waardoor van u kon worden verwacht dat u extra alert was?
- Hoe kostbaar was de bagage? Aan kostbare bagage worden vaak hogere eisen gesteld, van u mag worden verwacht dat u extra voorzorgsmaatregelen treft om deze spullen te beschermen.
Is er voor de Geschillencommissie onvoldoende juridische grond om uw claim te kunnen toewijzen in een uitspraak? Dan kan Kifid proberen uw klacht op te lossen door bemiddeling.
Meer over dit onderwerp
De informatie in dit Kennisdocument is bedoeld om u inzicht en achtergrond te geven in de manier waarop Kifid met klachten over een bepaald onderwerp omgaat. Dit kan u helpen bij de voorbereiding van uw eigen zaak. Uiteraard is elke situatie anders. In uw klachtzaak kan een omstandigheid spelen die wij hier niet hebben genoemd.
