Commissie van Beroep: de bank mag Calcasa-rapport weigeren

Het beleid van de Rabobank is dat zij een Calcasa-rapport accepteert bij een aanvraag of verhoging van een hypotheek, omdat daarbij een eigen adviseur is betrokken. Dat is niet het geval bij een aanpassing van het rentetarief op een hypotheek vanwege een gewijzigde verhouding tussen de hoogte van de hypotheek en de waarde van de woning. In die situatie mag de bank een door de consument aangereikt Calcasa-rapport om de woningwaarde te bepalen weigeren. Dit blijkt uit een vandaag gepubliceerde uitspraak van de Commissie van Beroep van Kifid.

Een consument vraagt de Rabobank om de rente op een bestaande hypotheek tussentijds aan te passen, omdat de verhouding tussen de hoogte van de hypotheek en de waarde van woning (Loan to Value: LTV) is veranderd. De consument meent in aanmerking te komen voor het rentetarief in een zogenoemde lagere LTV-klasse op basis van de woningwaarde, zoals die blijkt uit een door hem aangevraagd Calcasa-rapport. Dit rapport geeft een geautomatiseerde waardebepaling van een woning op basis van openbaar toegankelijke data. De bank wil de LTV-klasse niet aanpassen op basis van het Calcasa-rapport en zij vraagt de consument om een taxatierapport. Dit leidt tot onbegrip bij de consument, aangezien de bank een Calcasa-rapport wel accepteert bij een nieuwe hypotheekaanvraag en bij het verhogen van een bestaande hypotheek. De consument beklaagt zich hierover bij Kifid.

Onhelder en onzorgvuldig

Over de werkelijke reden voor weigering van het Calcasa-rapport is de bank lang onhelder geweest. Eerst heeft de bank de consument voorgehouden dat het was vanwege EU-regels. Hiervan is zij teruggekomen tijdens de klachtbehandeling door de Geschillencommissie. Daar wist de bank ook niet duidelijk te maken waarom de bank een Calcasa-rapport in de ene situatie wel accepteert en in een andere situatie niet. De Commissie van Beroep merkt op dat het onzorgvuldig is van de bank dat zij een klacht én een beroepsprocedure nodig heeft om duidelijk te maken waarom de bank een Calcasa-rapport niet accepteert. Daarom is het passend dat de bank aan de consument de redelijke kosten voor deze beroepsprocedure vergoedt.

Relevant verschil

Anders dan bij de Geschillencommissie heeft de bank in de beroepsprocedure aangegeven dat er een wezenlijk verschil is tussen een aanvraag voor aanpassing van het rentetarief vanwege een gewijzigde LTV-klasse en een aanvraag van een nieuwe hypotheek of een hypotheekverhoging. Bij het aanvragen van een nieuwe hypotheek of een verhoging van een bestaande hypotheek is een adviseur van de bank bij betrokken, die via het bank-portaal een Calcasa-rapport opvraagt en de gegevens verzamelt en controleert. Een aanvraag om het rentetarief van een bestaande hypotheek aan te passen vanwege een andere LTV-klasse gebeurt in de regel zonder adviseur van de bank. De consument vult zelf de benodigde gegevens in, waardoor het mogelijk is, zonder dat er sprake is van opzet, dat er verkeerde gegevens worden ingevuld. En dan is het Calcasa-rapport gebaseerd op onjuiste gegevens. Als de bank deze gegevens op juistheid zou moeten controleren is nader onderzoek nodig wat weer kosten meebrengt voor de consument; om die reden vraagt de bank in deze situaties om een taxatierapport of bewijs van de actuele WOZ-waarde.

Calcasa-rapport weigeren mag

De Commissie van Beroep oordeelt dat er sprake is van een relevant verschil tussen de situatie waarin er sprake is van een Calcasa-rapport met betrokkenheid van een adviseur en de situatie waarin de consument zelf een Calcasa-rapport opvraagt en aanlevert. Dit verschil rechtvaardigt dat de bank voor het aanpassen van de hypotheekrente vanwege een andere LTV-klasse geen Calcasa-rapport accepteert.

De uitspraak van de Commissie van Beroep (CvB 2021-0023) komt in de plaats van de eerder gedane uitspraak van de Geschillencommissie (GC 2020-731). Voor de betrokken consument maakt dit geen verschil; de Rabobank heeft de consument immers toegezegd dat zij de uitspraak van de Geschillencommissie uit zal voeren, ongeacht de uitkomst van de beroepsprocedure.