Commissie van Beroep verduidelijkt uitleg ‘onvoorziene en onverwachte’ gebeurtenis

Over de polisvoorwaarden van een verzekering is in de regel niet onderhandeld tussen de verzekeraar en de verzekeringnemer. Na het afwijzen van een schadeclaim kan er een meningsverschil ontstaan over de uitleg van ‘onvoorzien’ en ‘onverwacht’ als het gaat om een wel of niet gedekte schade. In een vandaag gepubliceerde uitspraak oordeelt de Commissie van Beroep dat wanneer begrippen in de polisvoorwaarden onvoldoende duidelijk zijn, consumenten er redelijkerwijs vanuit mogen gaan dat de polis dekking biedt. Voor de uitleg van polisvoorwaarden kijkt Kifid naar de objectieve factoren, doel en functie van de verzekering en de zogenoemde contra proferentem-regel. Dit laatste betekent dat als een polisvoorwaarde voor meerdere uitleg vatbaar is, de voor de verzekeringnemer meest gunstige uitleg geldt.

Verzekeraar Unigarant heeft in beroepsprocedure bij Kifid bezwaar gemaakt tegen een uitspraak van de Geschillencommissie waarin is gesteld dat de begrippen ‘onvoorzien’ en ‘onverwacht’ subjectief moeten worden uitgelegd. Het gaat in dit geval over de Bijzonder Voorwaarden van een inboedelverzekering van een consument bij Unigarant. De verzekeraar bestrijdt dat het bij de uitleg van de voorwaarden alleen zou gaan om wat de verzekerde verwachtte en waarmee deze rekening hield. Ter onderbouwing verwijst de verzekeraar naar een uitspraak van de Raad van Toezicht Verzekeringen van 16 december 2002, waaruit zou zijn af te leiden dat een subjectieve uitleg juist niet van toepassing kan zijn.

Eerdere aanbeveling deels opgevolgd

De Commissie van Beroep betrekt bij haar beoordeling een andere uitspraak van de Raad van Toezicht Verzekeringen van 24 januari 2000. Daarin is, kort samengevat, overwogen dat een verzekeringnemer een ‘onvoorziene’ schade ook zou kunnen begrijpen als een schade als gevolg van een menselijke fout waarmee de verzekeringnemer in redelijkheid geen rekening heeft gehouden. Die uitspraak heeft geleid tot de aanbeveling aan verzekeraars om dit soort dekkingsvoorwaarden nader uit te leggen. De Commissie van Beroep constateert dat Unigarant deze aanbeveling heeft opgevolgd door in artikel 25 van de Bijzondere Voorwaarden een opsomming te geven van welke schade als gevolg van water/stoom wél is verzekerd en welke niet.

Onduidelijke polisvoorwaarde

De aanbeveling dekkingsomschrijvingen te verduidelijken is echter niet opgevolgd als het gaat om artikel 26 van de Bijzondere Voorwaarden. Dat is het artikel waarop de verzekeraar zich in deze klachtzaak heeft beroepen bij het afwijzen van de schadeclaim van de consument. In artikel 26 van de voorwaarden is bepaald dat de inboedel is verzekerd voor schade door ‘andere van buitenkomende schadeoorzaken’. Daarmee is bedoeld ‘een onvoorziene, plotseling en onverwachte’, zo blijkt uit het vervolg van artikel 26. Hiermee kan er bij een verzekeringnemer onduidelijkheid bestaan over wat een ‘onvoorziene en onverwachte gebeurtenis’ is, aldus de Commissie van Beroep. De verzekeraar maakt in artikel 26 niet duidelijk dat schade die het gevolg is van eigen schuld van de verzekeringnemer niet gedekt is.

Uitleg in voordeel van consument

Volgens de consumenten in deze klachtzaak is de schade ‘onvoorzien en onverwacht’ omdat er sprake was van een ongeluk. Zij hebben de kraan per ongeluk open laten staan, maar dat niet gemerkt omdat het water was afgesloten; zij hebben er geen rekening mee gehouden dat het water later weer uit de kraan zou gaan stromen en dat daarom de stop uit de gootsteen moest worden gehaald.

Alles afwegende ziet de Commissie van Beroep onvoldoende objectieve aanknopingspunten om de begrippen ‘onvoorzien en onverwacht’ zo strikt uit te leggen dat schade als gevolg van eigen schuld onder de voorwaarden van deze verzekering niet gedekt zou zijn. Nu de voorwaarde waar de verzekeraar zich op beroept voor meerdere uitleg vatbaar is, geldt volgens de contra proferentem-regel de voor de consument meest gunstige uitleg.  Wanneer de verzekeraar ‘onvoorzien en onverwacht’ strikter wil toepassen, dan zal zij haar voorwaarden op dit punt moeten aanpassen en verduidelijken.

Tot slot

Met deze uitspraak is niet gezegd dat ‘onvoorzien en onverwacht’ subjectief moeten worden uitgelegd. Het gaat erom dat wanneer begrippen in de polisvoorwaarden onvoldoende duidelijk zijn, consumenten er redelijkerwijs vanuit mogen gaan dat de polis dekking biedt.

De Commissie van Beroep bevestigt met uitspraak CvB 2023-0032 de eerder gedane uitspraak van de Geschillencommissie GC 2022-1016 in deze klacht van een consument tegen Unigarant. Deze uitspraken zijn bindend.