Kifid: hypotheekverstrekker hoeft risico-opslag niet uit zichzelf te verlagen

Wanneer een woning meer waard wordt, verandert de verhouding tussen de hoogte van de hypothecaire lening en de waarde van de woning. Afhankelijk van de inhoud van de hypotheekovereenkomst kan dit betekenen dat de risico-opslag van een hypotheek kan worden aangepast. De consument moet in de regel wel zelf het initiatief nemen om de risico-opslag, ook wel renteopslag genoemd, aan te passen. De hypotheekverstrekker is niet verplicht om uit zichzelf de schuld-marktwaarde verhouding, ook wel Loan-to-Value (LTV) genoemd, voor de consument te berekenen en aan te passen. Zo blijkt opnieuw uit een vandaag gepubliceerde uitspraak van de Geschillencommissie van Kifid. Geldverstrekkers die de risico-klasse uit zichzelf aanpassen kunnen dat doen, het is geen verplichting.

Deze klacht gaat over een in 2000 afgesloten hypotheek waarbij de bank een risico-opslag van 0,2% in rekening brengt. Tijdens een onderhoudsgesprek tussen Florius en beide consumenten in maart 2024 gaat het ook over de risicoklasse van de hypotheek en dat de risico-opslag eventueel omlaag zou kunnen. De consumenten leveren een document aan waaruit de actuele woningwaarde blijkt, waarna de hypotheekverstrekker de risico-opslag heeft laten vervallen. Consumenten vinden dat de risico-opslag met terugwerkende kracht vanaf 2010 moet komen te vervallen, omdat uit een taxatierapport uit 2010 blijkt dat de waarde van de woning destijds al was gestegen waardoor de risico-klasse omlaag had gekund. De hypotheekverstrekker gaat hier niet in mee. In de voorwaarden van de hypotheek en op de jaaroverzichten vanaf 2019 is de hypotheekverstrekker steeds duidelijk geweest over hoe de risico-opslag kan worden verlaagd. Consumenten moeten hiervoor zelf het initiatief nemen.

Geen verplichting

Centrale vraag voor de Geschillencommissie is of Florius de risico-opslag van deze hypotheek al in 2010 had moeten laten vervallen. Het antwoord daarop is nee. De hypotheekverstrekker heeft consumenten in de voorwaarden en met de jaaroverzichten voldoende geïnformeerd over hoe de risico-opslag kan worden aangepast. Er is niets dat erop wijst dat de hypotheekverstrekker in 2010 het taxatierapport heeft ontvangen.

Initiatief bij consument

Kortom, de hypotheekverstrekker heeft juist gehandeld door de risico-opslag te laten vervallen op het moment dat consumenten hiertoe het initiatief hebben genomen. Zodra de consumenten in maart 2024 hebben aangetoond  wat de actuele woningwaarde was, heeft de hypotheekverstrekker in lijn met de actuele schuld-marktwaardeverhouding de risicoklasse aangepast. Hierdoor is de risico-opslag vanaf dat moment voor deze consumenten komen te vervallen.

De uitspraak GC 2024-1071 in een klacht van twee consumenten tegen

Florius, handelsnaam van ABN AMRO Hypotheken, is niet-bindend.